فیلترهای شیر
فیلترشیر
بصورت کلی برای فیلتراسیون مایعات 4 روش کلی وجود دارد .
1- روش میکروفیلتر(Microfiltration) در میکروفیلتراسیون، جامدات معلق، باکتریها و لخته های چربی تنها موادی هستند که از غشا نمیتوانند عبور کنند.
2- روش اولترا فیلتر (Ultrafiltration) در روش اولترافیلتراسیون، اندازه سوراخها بزرگتر و فشار نسبتا پایین است. نمک، قند، اسیدهای آلی توانایی عبور دارند اما پروتئینها، چربیها نمیتوانند عبور کنند.
3- روش نانو فیلتر (Nanofiltration) از آخرین متد های فیلتراسیون غشایی است که برای تصفیه آب های سطحی و حذف موادآلی طبیعی استفاده می شود .همچنین این روش در صنایع غذائی و لبنیات کاربرد دارد . معمولا در این فیلتر ها حفره های به اندازه 1 تا 10 نانومتر برای عبور مایع و جلوگیری از عبور ذرات وجود دارد .
4- روش اسمز (Reverse Osmosis) روش اسمز معکوس از سختترین غشای ممکن برای جداسازی بهره میگیرد. در این حالت، آب تنها مادهای است که از غشا میتواند عبور کند و دیگر مواد همچون باکتری، چربیها، نمکها و … توانایی عبور ندارند.
عملیات فیلتراسیون شیر در دامداری ها جهت حفظ ذرات و ملوکول های چربی عملا با ید از روشی مکانیکی ولی مشابه میکرو فیلتراسیون استفاده کرد تا از عبور ذرات کود -مو -لخته های چربی و ذرات ماسه جلوگیری کرد و مانع عبور ملکول های چربی و پروتیین و مابقی ذرات مفید شیر نگردید . لذا شرکت آرکا سپهر پویا با انتخاب مواد سلولزی گیاهی مناسب با حفرهای حدود 1 میکرو میلی متر اقدام به تولید فیلتر های شیر یکبار مصرف نموده است .
در شکل زیر شما می توانید اندازه ذرات موجود در شیر و عبور آنها از فیلتر های شیر شرکت آرکا سپهر پویا را ملاحظه فرمایید .
شیر یکی از مهمترین و کاملترین مواد غذایی است که حاوی پروتیین و ریز مغذی ها می باشد. اگرچه شیر خام جهت استفاده انسان فرآوری و پاستوریزه میشود، با این حال تهیه شیر بهداشتی یکی از اهداف دامداریهای صنعتی و فیلتر شیر یکی از عوامل کمک کننده در تولید شیر بهداشتی است.
با وجود روش های مکانیکی و الکترونیکی در فیلتر کردن شیر تولیدی، فیلتراسیونی که در دامداری ها صورت می پذیرد روشی مکانیکی است که توسط فیلترهای پارچه ای و کاغذی انجام می گیرد و هدف از آن جلوگیری از ورود مواد آلاینده مانند کود، کاه، مو، دلمه و حشرات به داخل مخزن جمع آوری شیر است که میتوانند مشکلاتی را برای تجهیزات شیردوشی بوجود آورند و نیز باعث آلودگی مخزن شیر و شیر جمع آوری شده گردند.
فیلتر شیر، به وسیله بافت بخصوص تشکیل دهنده آن، با ایجاد موانع فیزیکی متخلخل، جداسازی ترکیبات جامد از شیر خام را امکان پذیر می سازد. به این صورت که فشار وارده توسط پمپ شیر، سبب خروج شیر از بافت متخلخل فیلتر و باقی ماندن و چسبیدن ضایعات و جامدات به فیلتر و عدم عبور آنها میگردد. با این حال، جنس این فیلترها به گونه ای است که ضمن پاکسازی شیر، هیچ گونه مواد اضافی و آلاینده دیگر به شیر اضافه نمیکنند.
نصب فیلتر خوب ضمن افزایش کیفیت و بهائی شیر خریداری شده توسط کارخانه های جمع آوری شیر، منجر به حفاظت از تجهیزات شیردوشی و سیستم های خنک کننده در برابر اجسام خارجی نیز می شود. به این معنی که استفاده از فیلتر به دو طریق به دامدار سود رسانی میکند:
سودآوری با افزایش ماندگاری تجهیزات شیردوشی و کاهش هزینه نگهداری آنها تولید شیر با کیفیت تر و استفاده از جوایز کارخانه های جمع آوری شیرنقش های مهم فیلتر شیردوشی:تولید شیرخام با بالاترین کیفیت جهت کارخانه های جمع آوری شیرتشخیص میزان موثر بودن شستشوی سرپستان قبل از دوششمشخص کردن مشکلات پستانی مانند ورم پستان مشخص کردن مشکلات محیط نگهداری دام تضمین حداکثر بازدهی سیستم های خنک کننده و پاک کننده.
فیلترهای شیردوشی جهت نصب، معمولا بر روی یک فنر و سپس در داخل یک لوله (اینلاین فیلتر) قرار میگرند و در قسمت بالا توسط یک قطعه لاستیکی مهار می گردند و بر روی فنر ثابت می شوند. عملکرد فیلتر در طول زمان شیردوشی یکسان است با این وجود بیشترین بازدهی فیلتر زمانی است که جریان شیر کم اما فشار پمپ یکنواخت باشد.
بسیار مهم است که شیر قبل از سیستم خنک کننده، تصفیه شود. زیرا چربی شیر زمانی که شیر در دمای بین 36 تا 38 درجه سانتیگراد است آسان تر از بافت فیلتر عبور میکند. سرد بودن شیر سبب چسبیدن ذرات چربی به بافت فیلتر و مسدود کردن منافذ و اختلال در امر فیلتراسیون می شود. همچنین فیلتر شدن شیر قبل از سیستم خنک کننده، مانع از ورود اجسام جامد به داخل صفحات خنک کننده (پلیت کولر)، تشکیل رسوب و کنترل بار میکروبی شیر میگردد.
ویژگیهای یک فیلتر مناسب:
فیلتر می بایست از موادی ساخته شود که:
در زمان خیس بودن مقاومت خود را حفظ کند،بافت متخلخل یکسان داشته باشد،دوخت محکمی داشته باشد،ابعاد آن در حین کار حفظ شود واستاندارد غذایی داشته باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده بالا، سایز فیلتر مورد استفاده می بایست به اندازه توصیه شده توسط سازنده دستگاه شیردوش باشد.
طول عمر فیلتر شیردوشی:
به طور کلی فیلترها یکبار مصرف می باشند و برای یک وعده دوشش طراحی شده اند و بسته به نوع دستگاه شیردوش، سایز گله و میزان تمیزی پستانها، به طور متوسط 8 ساعت عمر مفید خواهند داشت. با این حال در صورت لزوم و بالا بودن میزان آلودگی پستانها و یا وجود زیاد دلمه در شیر، می بایست فیلتر در بین وعده ها نیز تعویض گردد.
به تدریج و در حین دوشش، با بسته شدن منافذ فیلتر توسط اجسام خارجی، عملکرد فیلتر کاهش می یابد. گرچه برخی به اشتباه و با تصور صرفه جویی در هزینه ها، با شستشوی فیلتر بعد از هر وعده شیردوشی آنرا چندین بار مورد استفاده قرار می دهند، ولی کاهش جریان شیر در وعده های بعدی، به علت بسته بودن منافذ بافت فیلتر، منجر به آسیب به دستگاه شیردوشی و کاهش کیفیت شیر خروجی می شود.
توجه:
مشاهده فیلتر بعد از دوشش، راهنمای بسیار خوبی جهت بررسی سلامت پستان دامها و اینکه آیا آماده سازی پستان برای دوشش توسط کارگران کافی بوده است و یا خیر، می باشد. وجود دلمه روی فیلتر شیر می تواند بیانگر وجود ورم پستان بالینی در گله باشد.
شرکت آرکا سپهر پویا با تولید بیش از 12 سایز مختلف از فیلترهای شیر برای انواع دستگاههای شیردوشی یکی از تولید کنندگان این کالا در ایران می باشد و با هدف بهبود کیفیت شیر تولید شده در کشور در این مسیر قدم برداشته است .
در جدول زیر انواع مختلف فیلتر های شیر تولید شده توسط شرکت آرکا سپهر پویا با سایز های متنوع و مناسب برای دستگاه های مختلف شیردوشی لیست گردیده است .